مدیریت پرستاری

صلاحیت اخلاقی لازمه مراقبت های پرستاری مراقبت های پرستاری نه تنها به مهارت و دانش بستگی دارد، بلكه وابسته به ارزشها، عقاید و اخلاق نیز هست.

پرستاری، حرفه ای است كه نیازمند دانش اخلاقی برای هدایت عمل می باشد. پرستار در هر شرایط و موقعیت تحصیلی كه باشد، نیازمند اخلاق است؛ چرا كه نتایج عمل او بستگی به دانش اخلاقی وی دارد.

عمل اخلاقی، جنبه حیاتی مراقبت پرستاری است و رشد شایستگی اخلاقی، برای حال و آینده عمل پرستاری ضروری است. كوهلبرگ برای ارائه مراقبت اخلاقی مولفه هایی از جمله استدلال اخلاقی و توانایی تصمیم گیری را برای پرستاران لازم می داند ولی متاسفانه در مطالعات انجام شده كمتر به صلاحیت اخلاقی پرستاران پرداخته شده است.

صلاحیت اخلاقی در كار و زندگی تركیبی است از آنچه كه یك فرد هست و آنچه كه دارد. این یك توانایی است كه فرد بتواند درك، بازتاب، عمل و فهم خود را به عنوان یك شخص مسئولیت پذیر در مقابل كاری كه انجام داده است تركیب كند.

صلاحیت اخلاقی چیزی بیش از دانش است. یك فرد با دانش نظری در اخلاق، لزوماً دارای صلاحیت اخلاقی نیست.

یك پرستار می تواند دانشی بسیار بالا در امر اخلاق داشته باشد ولی در مورد رفتار اخلاقی بسیار ضعیف باشد.

"جورمسری" شایستگی پرستاری را تسلط بر مهارتهای اولیه پرستاری شامل بررسی و انجام مهارتها، صلاحیت عمومی، ارتباطات، تفكر انتقادی و مهارت حل مشكل تعریف می كند. وی صلاحیت اخلاقی را توانائی افراد برای زندگی به روش سازگار با یك كد اخلاقی و مسئولیت پذیری بیان می ند.

 8 ویژگی برای شایستگی اخلاقی كه از ارزشهای حرفه ای فرهنگی و اجتماعی است، وجود دارد که موارد زیر را شامل می شود:

1 - مهربانی (دوست داشتن مهربانی)

-2 رحم و شفقت

 3- همدردی (لذت بردن از همدردی)

4- انصاف

5- مسئوایت پذیری

-6 نظم

 7- درستكاری

8- احترام به ارزشهای انسانی، عزت نفس و قوانین.

مراقبت های پرستاری نه تنها به مهارت و دانش بستگی دارد، بلكه وابسته به ارزشها، عقاید و اخلاق نیز هست. به عبارتی صلاحیت اخلاقی قسمتی از كیفیت مراقبت را تشكیل می دهد. صلاحیت اخلاقی توانایی افراد برای سازماندهی احساساتشان، به نحوی است كه در یك موقعیت خاص بتوانند بین خوب و بد تمیز قائل شوند و سپس از این احساس در تصمیم گیری های شان استفاده كرده و بهترین و سودمند ترین تصمیم برای بیمار اتخاذ گردد.

 با توجه به این تعریف صلاحیت اخلاقی از 3 حوزه تشكیل شده است:

-    درك اخلاقی. نیاز است كه پرستاران به ارزشها آگاهی داشته باشند و تجلی آن در ارتباطاتشان آشكار باشد.

-   قضاوت اخلاقی كه مربوط به حوزه خود شناختی است و انتخابهای افراد را در بر می گیرد و مبتنی بر استدلال منطقی و تفكر انتقادی است.

- رفتار اخلاقی كه حوزه رفتاری را شامل می شود.

نتیجه گیری:

 صلاحیت اخلاقی قسمت وسیعی از صلاحیت عمومی هر حرفه ای به حساب می آید. صلاحیت اخلاقی دارا بودن دانش خاص هر حرفه و عمل كردن به آن دانش در چارچوب اخلاقی و اجرای نیازهای اصلی جامعه و تعهد اجتماعی است.

شایستگی و تفكر اخلاقی قسمت مهمی از فرایند اجتماعی شدن پرستاری است. ازطرفی آموزش اصول شایستگی اخلاقی به دانشجویان امری حیاتی است.

منبع: چکیده مقاله ای از نیلوفر ظفرنیا: مربی عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشكی بم و دانشجوی دكترای پرستاری (نویسنده مسئول)