مدیریت پرستاری

محمد میرزابیگی، رئیس کل سازمان نظام پرستاری و معاون پرستاری وزارت بهداشت طی یادداشتی، توضیحاتی در خصوص پرداخت مبتنی بر عملکرد ارائه کرد.
   

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی نظام پرستاری، متن کامل این یادداشت به شرح زیر است:

با سلام و تحیت

بعد از پیگیری های مداوم معاونت و سازمان نظام پرستاری، جامعه خدوم و بزرگ پرستاری کشور با شنیدن 4 خبر از زبان وزیر محترم بهداشت وارد مرحله جدیدی شد.

1- قرار گرفتن 250 خدمت پرستاری در کتاب ارزش های نسبی خدمات گروه پزشکی

2- پروانه صلاحیت حرفه ای پرستاران

3- تحول در نظام پرداختی به پرستاران

4- نوسازی و تجهیز پاویون پرستاران

به عقیده حقیر، جا دارد صاحبنظران پرستاری با بررسی و نقد عالمانه این 4 موضوع مهم به دغدغه ها و پرسش های ذهنی همکاران عزیزمان پاسخ متناسب و مقتضی را بدهند.

اینجانب بر اساس اعتقاد و پایبندی که دارم و بیش از دو سوم  عمر خدمتی ام را با همین اعتقاد طی کرده ام، مطمئن هستم که همیشه نقد عالمانه و دلسوزانه کارساز بوده و باعث صیقل کاری امور و پختگی و ارزشمندتر شدن تصمیمات می شود. لذا اعتقاد راسخ دارم که جامعه پرستاری در وهله اول از دو عامل مهم به عنوان موانع  خدمتی ( کمبود نیرو و نظام پرداخت ناعادلانه) بیشتر از سایر عوامل رنج می برند.

در مورد عامل اول یعنی کمبود نیرو اقدامات اساسی کوتاه مدت و درازمدت زیادی انجام شده است که به تناسب تصمیمات، نتایج آن را ملاحظه خواهید فرمود و این تصمیمات به دانشگاه ها و مراکز بهداشتی – درمانی ابلاغ شده است که در نوشتار بعدی به آنها بیشتر خواهم پرداخت اما در رابطه با نظام پرداخت و به ویژه با رویکرد پرداخت مبتنی بر عملکرد حداقل از سه منظر و از سه جهت قابل بررسی است:

-  مبنا و پایه شکل گیری یعنی آیا این طرح مبنای قانونی دارد، یا طرحی ساخته و پرداخته عده ای است که فقط برای پرستاری نقشه کشیده اند؟

-   چرایی شکل گیری طرح مبتنی بر عملکرد در این مقطع

-   کلیات، چارچوب، باید ها و نبایدها

توضیحات:

1- مبنای شکل گیری و پایه اساسی این طرح برگرفته یا بهتر بگویم در اجرای بند 4 قانون ارتقای بهره وری خودمان  است که این  قانون با پیگیری زیاد خود ما (در سایت سازمان و معاونت موجود است و به پیوست هم تقدیم می شود) در تاریخ 30 فروردین 1388 به تصویب مجلس و در تاریخ 9 اردیبهشت 1388 به تأیید شورای محترم نگهبان رسید. بعد از حدود 8 ماه یعنی در تاریخ 30 دی ماه 1388 آیین نامه اجرایی آن به تصویب دولت رسید و بعد از یکسال پیگیری مداوم در تاریخ 3 دی 1389 دستور العمل اجرایی یکی از بندهای قانون ارتقای بهره وری به تصویب وزارت بهداشت وقت رسید.

و اکنون بعد از پیگیری های متعدد در دولت قبل و فعلی تازه داریم موفق می شویم، بند 4 قانون ارتقای بهره وری را هم اجرایی کنیم، ناگفته نماند که وقتی حقیر با همکاری برخی دوستان از مجلس و سازمان این قانون و آیین نامه های اجرایی مربوطه را می نوشتیم، تمام هدفمان این بود که یکبار دیگر ضمن لحاظ نمودن ظرایف و نکاتی که در قانون تعرفه گذاری نمی شد لحاظ شود، در این قانون لحاظ کنیم.

بنابراین پرداخت مبتنی بر عملکرد، نه تنها، طرحی "من  درآوردی و  یکشبه نیست، بلکه شکل تسهیل شده، اجرایی تر و شروع شده مجدد قانون تعرفه گذاری است. اما ظرایف و نکاتی را که اشاره داشتم بعدها و در فرصتی که بتوانم، باز خواهم کرد که چه چیزهایی لحاظ شده و قانون تعرفه گذاری را از چه خطراتی نجات داده است.

لذا خواهشم از پرستاران عزیز این است که یکبار دیگر قانون تعرفه گذاری، بند 4 قانون بهره وری ، آیین نامه اجرایی دولت و دستورالعمل وزارت را کنار همدیگر قرار دهند و نظر خود را به بنده و همکارانم منعکس کنند و بعد قضاوت کنند که زمانی که همدلی و وفاق حرفه ای وجود دارد چه اقدامات مهمی را می توان به ثمر رساند.

2-   در پاسخ به سئوال دوم، می دانم پرستاران یک سوال اساسی دیگر دارند و آن این است که آیا آنچه اکنون به عنوان آیین  نامه طرح پرداخت عملکردی (بند 4 قانون بهره وری) از وزارت بهداشت ابلاغ می شود، به طور کامل بپذیریم و هیچ حرفی نزنیم یا نه جای بحث، مجادله، مفاهمه و تغییر و تبدیل وجود دارد؟ و آیا این طرح می خواهد جایگزین اجرای تعرفه ها شود؟

صراحتاً بگویم، این دو هیچ منافاتی با هم ندارند و اصلاً پرداخت  مبتنی بر عملکرد آنهم بعد از قرار گرفتن 250 خدمت پرستاری در کتاب ارزشهای نسبی، اگر صحیح اجرا شود با ترکیب سه محور یعنی "بسته های خدمتی-  روش مراقبت case method و پرداخت براساس عملکرد" به هر فرد در طی یک پروسه زمانی معقول، تعرفه های ما را در بالین شکل اقتصادی، علمی و ارزشمندی می بخشد. چون روش پرداخت تعرفه پرستاری در بالین صرفاً با روش (fee for service) مقرون به صرفه نیست در این زمینه فعلا به همین میزان  بسنده  می کنم و در آینده بیشتر صحبت می کنیم.

اما اجرای تعرفه ها با روش "بسته خدمتی و بیمار محوری (case method) و پرداخت عملکردی، خود ترکیبی از دو روش percapital و performans است که  هم مقرون به صرفه خواهد بود و هم بعد از اجرا به دستاوردهای جدیدی خواهیم رسید و هویت حرفه ای و استقلال مراقبت های پرستاری را بیش از پیش برجسته خواهد نمود.

لذا در همین جا وارد جواب بعدی می شوم که لازم نیست، در بست هر آنچه ابلاغ آزمایشی می شود بپذیریم، بلکه ما باید کلیاتی را بپذیریم اما در جزئیات بعد از بحث و تبادل نظر آنهم با دقت در عمق و محتوا نظراتمان را عالمانه بیان و دنبال کنیم.

اما کلیاتی که درجلسات بحث و کارشناسی به آنها رسیده ایم و لازم است با شما در میان گذارم عبارتند از:

1-  همه می دانیم که این روش عمل به بند 4 قانون ارتقاء بهره وری است.

2-  قبول داریم که روش پرداخت  کارانه نظام نوین یادگار سال 78 به بعد، کاملا تبعیض آمیز و ناعادلانه است  و در عین حال که پرداخت ها غیر عادلانه است ضابطه مندی خاصی هم ندارد. و بیشتر پرداخت ها رابطه ای است. بویژه در بین غیر پزشکان  و حتی در بین تیم پرستاری.

3- قبول داریم که آن طرح تبعیض آمیز باید برچیده شود و طرح عادلانه تری جایگزین آن شود.

4-  با این حال طرح جایگزین شامل حال همه شود و صرفاً مخصوص پرستاران  به تنهایی نباشد.

5-  بر اساس کلیات این طرح بناست حدود 30 درصد منابع که قبلا 20 درصد بود، به سمت غیرپزشکان بیاید و غیر پزشکان نیز به دو گروه کاملا مجزای درمانی و غیر درمانی تقسیم می شوند. و گروه درمانی ضرایب و امتیازات خاص خود را دارند و پشتیبانی و غیردرمانی امتیازات خاص خود را، اگر چه ظاهرا جداولی شبیه به  هم وجود دارد ولی از اصل ضرایب درمانی و غیر درمانی تفاوت های اساسی دارند.

6-   بر اساس این طرح بناست پرداخت کارانه (صرفا کارانه) به پرستاران به طور میانگین سه برابر شود.

7-  بناست مدیران پرستاری که هیچ گاه در شوراهای نظام نوین کارانه جایگاهی نداشته اند، اکنون در شورای اجرایی پرداخت مبتنی بر عملکرد هم در وزارت هم دانشگاه و هم بیمارستانها حضور داشته باشند.

8-   بناست با اضافه  کار، برخوردی شود که با شب و ایام تعطیل در قانون بهره وری شد. یعنی اضافه کار جاذبه دار شود .

9-  بناست زمان پرداخت علمکردی برای غیر پزشکان حداکثر از دو سه ماه تجاوز نکند و مثل کارانه ها عقب نیافتد و بناست به منظور جلوگیری از اعمال سلیقه های فردی، نرم افزار ویژه این روش نوشته شود و در همه بخش ها نصب شود.

10- بناست این طرح که هنوز پیش نویس های محدود غیر قابل استناد آن برای نظر خواهی اولیه در اختیار برخی مدیران قرار گرفته و تا کنون دو، سه بار هم اصلاح شده، با تمام تفاسیر به صورت آزمایشی در بیمارستانها اجرا شود و حداکثر تا خردادماه، نقاط قوت و ضعف آن شناسایی شود و مجدد بازنگری اساسی صورت پذیرد.

11-بناست تا زمان استقرار پرداخت عملکرد، پرداخت علی الحساب 1.7، ادامه یابد و به محض انجام محاسبات جدید ( تا پایان سال) ما به التفاوت آنها دوباره پرداخت شود.

12- بناست در انتهای مدت  اجرای آزمایشی این طرح، افکارسنجی عمومی پرستاران و کارکنان و نیز از طریق سازمان  و مجموعه های علمی پرستاری و ... نظرات کارشناسی اخذ و از نظرات کارشناسی کاملا استفاده شود. لذا از همه عزیزان همکارم و از همه پرستاران عزیز در بالین، دانشکده ها و می خواهم با نگاهی عالمانه و کارشناسانه به این نظام پرداخت نگریسته و ضمن ارج نهادن به پیشینه خودتان در پیگیری و تصویب قوانین ارزشمند، آیین نامه و دستور العمل های مربوطه، اکنون که هر بند از قوانین ما به اجرا می رسد، انعکاس آن را در بین خود و در نحوه خدمت رسانی مان به مردم عزیز بسنجیم و از منظری کاملا عالمانه، نقطه نظراتمان را منعکس کرده و کمک کنیم اکنون که گامهای اساسی برای اصلاح وضع گذشته در حال برداشتن است، این گام ها راموثرتر و قوی تر کنیم و در این بین، دقت، دلسوزی، تیزبینی و اشراف شما عزیزان به قوانین و مقررات، اجرا راحت تر و اثر بخش تر و کارآمدتر خواهد شد.

خادم پرستاران

میرزابیگی