مدیریت پرستاری

رئیس شورای عالی نظام پرستاری، تعرفه گذاری خدمات پرستاری را بیش از پرستاران به نفع مردم و بیماران دانست و گفت: بحث تعرفه گذاری خدمات پرستاری صرفاً بحث پول و درآمد نیست بلکه با اجرای تعرفه ها و رعایت استانداردها در ارائه خدمات پرستاری، ارتقاء کیفیت و ارائه خدمت بهتر اتفاق می افتد که قطعاً رضایتمندی مردم و بیماران را به همراه دارد.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی نظام پرستاری، سید یعقوب جعفری، رئیس شورای عالی نظام پرستاری به سوالاتی در مورد تربیت بهیار و کمک پرستار و تعرفه گذاری خدمات پرستاری پاسخ داد:

-نظر شما در مورد سطوح ارائه دهندگان مراقبت های پرستاری به بیماران چیست؟

جعفری: برابر استانداردهای پذیرفته شده جهانی ارائه مراقبت های پرستاری در سه سطح شامل مراقبت های اولیه، مراقبت های عمومی و مراقبت های تخصصی و فوق تخصصی پیش بینی شده است.

-با توجه به تعریف سه گانه مذکور از مراقبت های پرستاری، تحصیلات این افراد می بایست در چه سطحی باشد؟

جعفری: سطح مراقبت های اولیه می تواند توسط افرادی با طی دوره یکساله بعد از دیپلم که آموزش های تئوری و عملی را در مراکز غیر دانشگاهی می گذرانند به بیماران ارائه شود و سطح مراقبت های عمومی با تحصیلات دانشگاهی کارشناسی و بالاتر و سطح مراقبت های تخصصی و فوق تخصصی با طی دوره های 3 الی 6 ماهه بعد از تحصیلات دانشگاهی امکانپذیر است.

-به نظر شما وضعیت گذشته و کنونی سه سطح تعیین شده در ایران چگونه است؟

جعفری: در گذشته دور تحصیلات غیر دانشگاهی بهیاری یکساله و سه ساله و کاردانی و معادل لیسانس و کارشناسی پرستاری را داشتیم اما در شرایط فعلی با حذف کامل دوره های یکساله و سه سه ساله بهیاری که توسط آموزش و پرورش تربیت می شدند فعلاً تحصیلات دانشگاهی در مقاطع کارشناسی تا دکترای پرستاری را داریم و اخیراً نیز طی سه سال اخیر دوره هایی برای مراقبت های اولیه پیش بینی شده است.

-طی سه سال اخیر دوره های کمک بهیاری چندماهه و اخیرا دوره یکساله بهیاری توسط وزارت بهداشت راه اندازی شده است، نظر شما در این باره چیست؟

جعفری:متاسفانه باید اعلام کنم که با حذف دوره های یکساله و سه ساله بهیاری سابق طی چند سال گذشته  عملا کارهای اولیه بیمار مغفول مانده بود که طی چند سال اخیر دوره شش ماهه کمک بهیاری و اخیر دوره یکساله بهیاری پیش بینی شده است و به نظر می رسد همه به اتفاق اذعان دارند که می بایست در کنار پرستاران افرادی کارهای اولیه بیمار را انجام دهند اما اینکه عنوان این افراد چه باشد جای بحث وجود دارد.

-در شورای عالی نظام پرستاری فعلی (دوره سوم) سطح مراقبت های پرستاری در سه سطح بیماریار، کمک پرستار و پرستار با تحصیلات دانشگاهی لیسانس به بالا تعریف شده است آیا کمک پرستاری مصوب شورای عالی معادل بهیاری یکساله مصوب وزارت بهداشت است؟

جعفری: خیر بهیاری یکساله مد نظر وزارت بهداشت معادل کمک پرستاری مصوب شورای عالی نظام پرستاری نیست  و شورای عالی نظام پرستاری با کاهش و تغییر شرح وظایف مصوب وزارت بهداشت، کمک پرستار را تعریف کرده است و این افراد طبق مصوبه شورای عالی، کارهای اولیه بیمار را انجام می دهند و حق عضویت در سازمان نظام پرستاری را نیز ندارند و رنگ لباس کار آنها نیز می بایست متفاوت از پرستاران باشد.

علاوه بر این شورای عالی نظام پرستاری، رده پایین تری نیز تحت عنوان بیماریار تعریف کرده است که نیاز به طی دوره 3 الی 6 ماهه بعد از دیپلم دارد و این افراد طبق مصوبه شورای عالی نظام پرستاری، کارهای بسیار اولیه بیمار را انجام می دهند.

-شغل بهیاری دارای پیشینه طولانی و با شرح وظایفی فراتر از تعریف جدید وزارت بهداشت است و دارای جایگاه مشخصی در تیم سلامت است و از طرفی کمک پرستاری هم ضمن نارضایتی پرستاران، اعضاء هیئت علمی و دانشجویان پرستاری می تواند موجبات سوء استفاده افراد، مراکز خصوصی را فراهم کند در این راستا فکر نمی کنید می بایست اسم دیگری برای دوره های یکساله با شرح وظیفه اولیه جدید انتخاب شود تا تداخلی پیش نیاورد؟ پیشنهاد شما چیست؟

جعفری: کاملاً با موارد مطرح شده موافق هستم. اول اینکه نباید جایگاه بهیاران تربیت شده یکساله و سه ساله سابق توسط آموزش و پرورش که هنوز مشغول به کار هستند، خدشه دار شود چون شرح وظایف این افراد فراتر از شرح وظایف پیش بینی شده بهیاری یکساله مصوب وزارت بهداشت یا کمک پرستاری با شرح وظایف بسیار تعدیل شده مصوب شورای عالی نظام پرستاری است. ثانیا به کار بردن عنوان کمک پرستار هم موجب نارضایتی پرستاران، برخی اعضاء هیئت علمی و دانشجویان پرستاری شده و بخش های خصوصی هم کم و بیش این افراد را در قالب پرستاری و پرستار دیده و از آنها استفاده خدمتی به عمل می آورند که قطعا در آینده مشکلاتی را موجب می شود.

لذا پیشنهاد مشخص اینجانب برای جمع شدن همه این حرف و حدیث ها این است که با تشکیل جلسه هم اندیشی جمعی از نخبگان پرستاری، اعضای هیئت علمی پرستاری، انجمن های علمی و تشکل های پرستاری، معاونت پرستاری وزارت بهداشت و نظام پرستاری نسبت به انتخاب نام مناسب برای افرادی که مراقبت های اولیه بیمار را انجام می دهند و دوره یکساله را بعد از دیپلم طی می کنند، اقدام شود و به نحوی عمل شود که نه نام بهیار و نه نام پرستار در این نام انتخابی وجود نداشته باشد و ایجاد حساسیت نکند.

همچنین با توجه به جمیع جهات فوق پیشنهاد شخصی بنده عنوان "بیماریار" می باشد یعنی برای سطح مراقبت های اولیه بیمار عنوان «بیماریار» و برای سطح مراقبت های عمومی، پرستار تحصیل کرده دانشگاهی از لیسانس به بالا و برای سطح مراقبت های تخصصی و فوق تخصصی با طی دوره 3 الی 6 ماهه بعد از تحصیلات دانشگاهی که توسط انجمن های علمی مورد تأیید ارائه می شود، امکان خدمات رسانی به بیماران وجود داشته باشد.hg

-در مورد تعرفه گذاری خدمات پرستاری دبیر شورای عالی بیمه اعلام داشته که چون نمونه خارجی ندارد قابل انجام نیست و اگر سازمان نظام پرستاری مدارکی دارد ارائه کند، در این خصوص نظر شما چیست؟

جعفری: به نظر بنده اظهار نظر دبیر محترم شورای عالی بیمه صد درصد اشتباه است و یک نوع فرافکنی است به دلیل اینکه آیا هر کاری که ما در داخل کشور می خواهیم انجام بدهیم می بایست نمونه خارجی داشته باشد پس اگر این طور باشد هیچگاه نباید کتابی بنویسیم، اختراع و نوآوری داشته باشیم و به زیارت قبور امامزادگان برویم و ... زیرا نمونه غربی و خارجی آن وجود ندارد و می بایست ابتدا در جایی دیگر انجام شده باشد.

این گفته در حقیقت تداعی بخش اصطلاح نمی توانیم است و باید همیشه منتظر باشیم تا کاری از خارج انجام شود تا ما کپی کنیم. ضمن اینکه چه اشکالی دارد جهان از کار ما الگو بگیرد .

این به معنی نادیده گرفتن بیش از 1000 نفر ساعت کار کارشناسی، بی توجهی به نگارش و چاپ کتاب استانداردهای خدمات پرستاری و چک لیست های مربوطه و اصلاح شرح وظایف پرستاری، کم لطفی به شعور نخبگان و اعضای هیئت علمی پرستاری و به سخره گرفته مصوبه مجلس شورای اسلامی است که گویا نمایندگان محترم ملت متوجه نشده اند چه چیزی را تصویب کرده اند.

-در مورد اجرای تعرفه گذاری، اخیراً معاون فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت اعلام کرده که اگر مجلس و دولت بودجه لازم را تخصیص دهند، وزارت بهداشت قطعا این قانون را اجرا می کند، نظر شما چیست؟

جعفری: به اعتقاد بنده این نیز بیشتر فرافکنی است چون طبق مصوبه مجلس که از بیش از 8 سال از مصوبه آن می گذرد اعتبار مربوطه می بایست از محل سرانه و تعدیل کارانه ها تأمین شود و سئوال این است که آیا سرانه اختصاصی کشوری در بودجه کل کشور برای رشته خاص است و مفهوم تعدیل کارانه چیست؟

ضمن اینکه نمایندگان محترم مجلس می گویند ما بودجه را به صورت گلوبال در اختیار وزارت بهداشت می گذاریم و نمی توانیم برای برنامه خاصی مثل تعرفه تعرفه گذاری خدمات پرستاری بودجه جداگانه بدهیم و این وزارت بهداشت است که باید بودجه های دریافتی را مدیریت کند و سئوال بنده این است که چطور وزارت به یکباره 1700 خدمت جدید تعرفه ای در کتاب ارزش گذاری نسبی خدمات برای پزشکان تعریف می کند که مصوبه مجلس را هم ندارد اما مصوبه مجلس در خصوص تعرفه پرستاری در این میان جایگاهی ندارد.

موضوع مهم اینکه با همین کارانه و پرداختی های قبلی و جدیدی که به پرستاران داده شده و گفته می شود که زیاد هم شده است، تعرفه های پرستاری را اجرا کنید و به عبارتی می توان همین پرداخت ها را در قالب تعرفه پرداخت کرد.

علاوه بر این از 250 خدمت پرستاری، 190 مورد آن در کتاب ارزشگذاری نسبی خدمات پزشکی آورده شده و با پزشکی مشترک است و این به مفهوم این است که اگر کاری برای بیمار انجام می شود مثل گرفتن نوار قلب، چنانچه پرستار انجام دهد که انجام می دهد به علت کمتر بودن مبلغ تعرفه K پرستاری، هزینه بیمار و بیمه ها کم می شود و در نتیجه در بسیاری موارد هزینه ها کمتر نیز می شود.

حقیقت مطلب این است که اراده جدی در وزارت بهداشت و شورای عالی بیمه برای اجرای تعرفه گذاری وجود ندارد و متاسفانه پس از 8 سال متوجه شده اند که اعتبار آن دیده نشده یا نمونه خارجی وجود ندارد که این جفا در حق پرستاران است و سپری شدن 8 سال از تصویب قانون نشان می دهد که وزارت بهداشت سابقه خوبی در اجرای پایلوت تعرفه گذاری خدمات پرستاری وجود ندارد و در دوران صدارت چند وزیر موضوع پایلوت شده مطرح، ولی عملا اقدام نمی گردد و چنانچه وزارت درست می گوید نشان دهند در زمان ارائه بودجه سنواتی سالانه چند بار نیاز بودجه تعرفه گذاری خدمات پرستاری را به مجلس پیشنهاد داده اند و آن وقت مشخص شود مجلس نمی خواهد یا وزارت بهداشت یا بیمه؟

ما اجرای تعرفه پرستاری را مورد به مورد نمی خواهیم بلکه بسته های خدمتی تعریف شده تا هم محاسبات آسان باشد و پیچیده نباشد و هم وقت پرستاران عزیز نیز برای مستند سازی تلف نشود و بحث فردی محوری به جای کار گروهی نیز از بین برود و پرستار بیشتر به مریض خود توجه کند.

بحث تعرفه گذاری خدمات پرستاری صرفاً بحث پول و درآمد نیست بلکه با اجرای تعرفه ها و رعایت استانداردها در ارائه خدمات پرستاری، ارتقاء کیفیت و ارائه خدمت بهتر اتفاق می افتد و همه ما می بایست در همین راستا تلاش کنیم و رضایت مردم و بیماران را فراهم نماییم و مهمتر اینکه وقتی رضایت پرستاران نیز حاصل شود قطعا رضایت مردم و بیماران از ارائه خدمت مطلوب و با کیفیت بیشتر حاصل می شود.