مدیریت پرستاری

متنخب چهارمین دوره شورای عالی نظام پرستاری افزایش یک تا دو میلیون تومانی حقوق پرستاران، اجباری شدن کارت نظام پرستاری برای پرستاران و ایجاد دانشکده های خصوصی پرستاری را از اولویتهای دوره جدید خواند و گفت: تربیت شدگان دوره یکساله باید به عنوان نیروی خدماتی تعریف شوند.

دکتر اصغر دالوندی در گفت و گو با خبرنگار نظام پرستاری با تشریح اولویت های پیش روی شورای عالی نظام پرستاری در دوره جدید گفت: یکی از بزرگترین چالش هایی که در حال حاضر در حوزه پرستاری کشور داریم بحث تعیین تکلیف دوره یکساله کمک پرستاری است که امری قابل بحث خواهد بود و باید به راه حل هایی درستی برسیم لذا تمرکز اول ما این است که بتوانیم در خصوص این مسئله به راهکاری برسیم که این مسئله را حل کند.

وی افزود: بحث دوره بهیاری یا کمک پرستاری مسئله چالش انگیزی بوده که باعث کنش و واکنش های بسیار شده است و پرداختن به این موضوع، مسئله ای است که ما در دوره جدید شورای عالی نظام پرستاری پیش رو داریم و در برنامه های خود پیش بینی کرده ایم که این بحث را با رایزنی با دوستان بورد و دانشگاهی مورد بحث و بررسی قرار دهیم و به هر شکل به آن سامان بدهیم.

عضو منتخب چهارمین دوره شورای عالی نظام پرستاری ادامه داد: نظر ما بر این است که به همان بحث کمک بهیاری با شرایط و شرح وظایف مشخص برگردیم زیرا دوره کمک پرستاری یکساله که اخیراً مطرح شده است، نه واقعاً بهیار است و نه کمک بهیار.

کمک پرستار یا بهیار یکساله باید نیروی خدماتی تعریف شود

وی تصریح کرد: البته ما با دوره یکساله یا دو ساله آموزشی آن کار نداریم زیرا معتقدیم کسی که مراقبت های اولیه به مریض ارائه می کند باید تا حد امکان از سطح آگاهی و آموزشی بالاتری برخوردار باشد منتهی بحث ما این است که این نیرو باید خدماتی باشد و در شرح وظایف این نیرو باید کارهای خدماتی لحاظ شود.

وی افزود: ما باید به سمتی برویم که این دوره یکساله کمک پرستاری(یا بهیاری) را اصلاح کنیم البته بنده با دوره آموزشی چهار ماهه نیز موافق نیستم زیرا 4 ماه نمی تواند اطلاعات کافی در مورد مریض ارائه دهد و معتقدم این دوره می تواند تا مرز 8 تا 9 ماه نیز پیش برود ولی با شرح وظایف کمک بهیاری.

عضو منتخب دوره جدید شورای عالی نظام پرستاری ادامه داد: البته در خصوص بحث کمک پرستاری توجیهاتی مبنی بر گرفتاری همراهان بیمار مطرح شده است که بنده نیز با آن موافقم ولی اگر ما می خواهیم عنوان کمک پرستاری را از برخی کشورها کپی کنیم تنها در شرایطی قابل پذیرش است که پرستار هم همانند سیستم های آن کشورها 4 هزار دلار حقوق بگیرد.

وی دوره کمک پرستاری را دوره ای غیر حرفه ای قلمداد کرد و گفت: این دوره به هیچ عنوان حرفه ای نیست و اصلاً جزء گروه و طبقه بندی پرستاری نمی توان آن را به حساب آورد زیرا نزدیک به 10 وظیفه از 33 وظیفه ای که برای این نیروها تعریف کرده اند، خدماتی است که باید تغییر کند و در شرح وظایف پرستاران است و این نیروها صلاحیت ارائه آنها را ندارند.

10 وظیفه کمک پرستار یکساله در شرح وظایف پرستاران است

دالوندی ادامه داد: در حقیقت نزدیک به 10 مورد از وظایف لحاظ شده برای کمک پرستار(یا بهیار) یکساله، وظایف پرستاری است که الان بر سر تعرفه های آنها با وزارت بهداشت مسئله داریم لذا شما وقتی با یک محدودیت تعرفه ای مواجه هستید نمی توانید خدمات پرستاری را به یک صنف خدماتی ببخشید.

وی اندازه گیری علایم حیاتی نظیر نبض و فشار خون را از جمله وظایف تعریف شده در شرح وظایف کمک پرستاری (یا بهیار یکساله) خواند که باید حذف شود و گفت: انجام این خدمات اصلا کار افرادی در حد کمک پرستار نیست زیرا چگونه می توان خدماتی نظیر اندازه گیری علایم حیاتی را که شاهراه های شناخت علایم و نشانه های بیمار است به دست یکسری آدم های غیر حرفه ای بسپاریم.

وی افزود: از دیگر موارد بحث پانسمان است که در شرح وظایف کمک پرستاری لحاظ شده است در حالی که این این خدمت اصلاً کار یک نیروی خدماتی نیست و بحث دادن دارو، نظافت بیمار، تعویض ملحفه بیمار، جابجایی بیمار و استریلیزاسیون وسایل نیز از دیگر مواردی است که بنده به شدت با آن مخالفم و این خدمات را جزو خدمات تعریف شده پرستاری می دانم.

منتخب دوره چهارم شورای عالی نظام پرستاری گفت: بنده اصلا با مواردی که جنبه های خدماتی دارد، بحثی ندارم اما به عنوان کسی که سابقه 25 سال کار دانشگاهی و سبقه سنگین کار بالینی را دارم واگذاری حدود 10 وظیفه از 33 وظیفه در نظر گرفته شده برای کمک پرستاری را به این نیروها علمی نمی دانم.

وی افزود: در مورد عنوان این دوره نیز معتقدم تا زمانی که بهیار داریم به گونه ای که 5 عضو شورای عالی نظام پرستاری بهیار هستند هیچ اشکالی ندارد که نام «کمک بهیاری» را برای این دوره انتخاب کنیم و وقتی بهیاری به طور کامل حذف شد می توان آن زمان در مورد اسم این دوره ها پیشنهادهایی نظیر «بیماریار» را ارائه کرد.

دالوندی در خصوص اولویت های بعدی شورای عالی نظام پرستاری در دوره چهارم گفت: اولویت های بعدی به سه فاز ضروری، متوسط و بلند مدت قابل طبقه بندی است که در فاز اول بحث افزایش حقوق پرستاران مطرح است زیرا حقوق پرستاران ما درحال حاضر نسبت به سایر کشورهای دنیا بسیار کم است و همین امر باعث شده تا بسیاری از پرستاران خانه نشین شده و به سرکار نیایند.

وی افزود: شواهد شخصی بنده نشان می دهد که حقوق پایه یک پرستار در یک بیمارستان در حالی 1.5 میلیون تومان است که در همان بیمارستان حقوق پایه یک نیروی خدماتی که تی می کشد حدود یک میلیون 350 هزار تومان است و این واقعاً موجب آبروریزی است که تفاوت بین یک پرستار را که با جان و سلامت بیماران سر و کار دارد را با یک خدمت گذار تا این حد تعریف کرده ایم.

عضو منتخب شورای عالی نظام پرستاری ادامه داد: لذا اولویت بعدی ما در شورای عالی نظام پرستاری، بحث تعیین تکلیف تعرفه های پرستاری است زیرا معتقدیم تعرفه گذاری، جان پرستاری است و با تعرفه گذاری است که پرستاری هویت پیدا می کند.

افزایش حداقل یک تا 2 میلیون تومانی به حقوق پرستاران را پیگیری می کنیم

وی اضافه کرد: در مرحله اول، اولین گامی که دوست دارم اجرا شود این است که اگر در بحث اجرای قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری مشکلی وجود دارد، فعلاً بدون توجه به بحث تعرفه ها، حداقل یک میلیون تومانی را به حقوق پرستاران اضافه کنیم و پیشنهاد کرده ایم تا دولت یا سیستم به کمک بخش خصوصی بیاید و در همه جا برای اعتلای حرفه پرستاری، بین یک تا 2 میلیون تومان به حقوق پرستاران اضافه کند و البته در عین حال باید نظارتمان را نیز شدید کنیم.

دالوندی یادآور شد: البته این افزایش حقوق می تواند در قالب کارانه، ارزش افزوده، طرح بهبود عملکرد، طرح مبتنی بر عملکرد و یا طرح ارتقاء بهره وری اتفاق بیافتد و باید در یکی از این قالب های بیاید و در این مقطع در مورد پرستاران باید در یکی از قالب های مذکور بین یک تا دو میلیون تومان براساس رده تحصیلی و سوابق پرستاری اضافه شود.

افزایش حقوق، پرستاران خانه نشین را سر کار می آورد

وی افزود: این افزایش حقوق چندین حسن دارد.  اول اینکه بسیاری از نیروهای خانه نشین را سر کار می آورد و ایجاد انگیزه می کند. دوم آنکه به دانشجویان انگیزه می دهد که به سراغ این رشته بیایند و از طرف دیگر جلوی خروج پرستاران از کشور را می گیرد و موجب افزایش اثربخشی می شود.

عضو چهارمین دوره شورای عالی نظام پرستاری ادامه داد: به هر حال آنچه مورد وثوق و توجه ما است، مردم و سلامت آنها است. محاسن ناشی از افزایش حقوق پرستاران قطعاٌ موجب ارائه خدمات بهتر و اثر بخش تر شدن خدمات به مردم می شود. بنابراین ترمیم حقوق و تعرفه ها یکی از مسائلی است که در سرلوحه کارمان قرار دارد.

وی افزود: البته در میان مدت نیز باید به دنبال راهکارهایی برای تأمین بودجه اجرای تعرفه گذاری خدمات پرستاری باشیم و این برنامه ای میان مدت است زیرا الان  دولت با  مشکلات زیادی مواجه است و نظر بنده بر این است که در کوتاه مدت باید افزایش حقوق ها بر اساس آنچه گفتم، اتفاق بیافتد و در ادامه تعرفه ها اجرا شود و در آن شرایط برای همه حقوق ها یک حداقلی بماند و مابقی آن بر اساس تعرفه ها پرداخت شود که اگر به سقف رسید که چه بهتر  و اگر نرسید، ما به التفاوت را به پرستارها پرداخت کنند.

عضو منتخب چهارمین دوره شورای عالی نظام پرستاری ادامه داد: به هر حال این دو مسئله، موارد عمده ای است که در پرستاری مطرح است و شاید تمام تمرکز شورای عالی در حال حاضر روی این مطالب باشد.

سهم پرستاران را از اقتصاد سلامت و سهام بیمارستانها طلب می کنیم

وی افزود: اما بحث سوم که در نظر داریم در بحث پرستارها کار کنیم و به یک هماهنگی برسیم این مسئله است که سهم پرستاران را از نظام سلامت طلب کنیم و این هدف اصلی ما است که سهم پرستاران را از اقتصاد سلامت بگیریم.

دالوندی با اشاره به زمزمه هایی در خصوص فروش سهام بیمارستان ها گفت: ما سهم پرستاران را از سهام بیمارستانها و سهام اقتصاد سلامت به صورت متناسب می خواهیم و این یکی از خواسته های دیگری است که در اولویت برنامه های شورای عالی نظام پرستاری در دوره جدید قرار دارد.

وی اجرای صلاحیت حرفه ای را از دیگر اولویت های پیش روی شورای عالی نظام پرستاری در دوره جدید خواند و گفت: اولین کاری که در دستور کارمان قرار می دهیم، بحث اجرای طرح صلاحیت حرفه ای پرستاران است.

عضو منتخب شورای عالی نظام پرستاری گفت: الان در روزنامه های می بینید که هر کسی هر آدمی اعم از خدمتگزار و امثالهم می خواهد، آگهی پرستار می دهد اما وقتی صلاحیت حرفه ای را مطرح می کنید دیگر بحث هویت حرفه ای و حرفه ای گری در پرستاری مطرح می شود.

داشتن کارت نظام پرستاری را  اجباری می کنیم

وی افزود: ما اولاً داشتن کارت نظام پرستاری را برای کل جامعه پرستاری کشور اجباری خواهیم کرد و این پیشنهاد را طرح می کنیم و ان شاء الله قانون سازمان را تغییر می دهیم و بحث صلاحیت حرفه ای را شروع می کنیم و البته به موازات این اقدام، پیشنهاد اجباری شدن دارا بودن کارت نظام پرستاری را به مجلس می دهیم.

دالوندی ادامه داد: این مسئله از مسائل عمده ای است که به اعتقاد بنده می تواند جلوی بسیاری از تشتت ها و عدم شفافیت ها را در کار پرستاری بگیرد.

وی با تأکید بر لزوم گسترش خدمات پرستاری در جامعه گفت: این بحث نیز از دیگر اولویت های شورای عالی نظام پرستاری در دوره چهارم خواهد بود چرا که ما رویکرد انقباضی فعلی، خاصه در تهران را به هیچ وجه نمی پذیریم زیرا چطور است که آقایان در هر 500 متر برای خود ابر کلینیک دارند ولی اجازه نمی دهند که مراکز خدمات پرستاری در بسیاری از مناطق تهران گسترش پیدا کند مگر جلوی کار کسی را می گیرد.

عضو منتخب چهارمین شورای عالی نظام پرستاری تصریح کرد: لذا گسترش خدمات پرستاری در جامعه، در مدارس، در خانواده در کنار بحث طرح پزشک خانواده و به اعتقاد بنده «سلامت خانواده» باید به شدت گسترش پیدا کند.

تأسیس مراکز نقاهتی و تسکینی در کنار بیمارستانها

وی افزود: البته پیشنهادهایی هم داریم که مثلاً ایجاد مراکز نقاهتی و تسکینی در کنار بیمارستانها امری بسیار ضروری است و می تواند در کاهش ضریب اشغال تخت موثر باشد زیرا در این مرکز که تحت نظر پرستاران نیز است می توان به بیماران و همراهان آنها آموزش های توانبخشی و مراقبت در منزل را ارائه کرد تا آماده رفتن به منزل شوند و خدمات Home Care را زیر نظر این مراکز ادامه دهند.

دالوندی خاطر نشان کرد: این امر می تواند موجب کاهش سرریز و برگشت بیماران به بیمارستانها به شکل کنونی می شود. از طرف دیگر هم، ما باید قبل از بیمارستان نیز خدمات سلامت توسط پرستاران را گسترش دهیم و سرریز بیماری را به بیمارستانها کم کنیم.

وی افزود: در بحث قبل از بیمارستان، بحث خدمات پیشگیری مطرح است که مدارس و خانواده ها مهمترین مشتریان ما خواهند بود و همین امر باعث می شود که به واسطه خدمات سلامت که توسط پرستاران در مدارس و خانواده ها نهادینه می شود از بار بسیاری از بیمارستانها و کلینیک ها کاسته شود.

دانشکده های خصوصی پرستاری تاسیس می کنیم

عضو منتخب شورای عالی نظام پرستاری با تأکید بر اینکه هیچ یک از این طرح های مذکور ایده آلیستی نیستند گفت: ایجاد مراکز نقاهتی و تسکینی با کمک شهرداری تهران و شهرستانها قابل تحقق است و بر روی تمام این حرف ها و پیشنهادهایی که اعلام می کنم، کار و تحقیق کرده ایم.

وی در خصوص تأمین نیروی لازم برای ارائه این خدمات گسترده پرستاری در جامعه گفت: الان وزیر محترم بهداشت از باز شدن مراکز خصوصی صحبت کرده است و ما نیز معتقدیم همانند کشورهای پیشرفته می توانیم اجازه بدهیم که با نظارت دانشکده ها، کسانی که از دانشیار به بالا هستند در حوزه پرستاری دانشکده هایی را باز کنند و به این طریق می توان ظرف دو سال ظرفیت پرستاران را تا 3 برابر افزایش داد.

دالوندی افزود: به عبارتی می توان به منظور تأمین نیروی پرستاری، دانشکده های خصوصی تربیت پرستار راه اندازی کرد و البته دکتر هاشمی وزیر بهداشت به بحث راه اندازی مراکز خصوصی اشاره کرده اند و بنده نیز مدت هاست به دنبال آن هستم.

وی اظهار داشت: ما الان 200 هزار پرستار برای بالین نیاز داریم و 200 هزار پرستار نیز برای ارائه خدمات پیش و پس بیمارستانی نیازمندیم و ظرفیت فعلی دانشکده های پرستاری برای تأمین این حجم از نیرو جوابگو نیست.

جنس زنانه رشته پرستاری یکی از دلایل کمبود نیرو است

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی گفت: البته بخشی از بازار پرستاری در کشور ما سرریز دارد زیرا بسیاری از افرادی که در رشته پرستاری تحصیل می کنند، خانم ها هستند و بخشی از خانم ها به دلایل مربوط به جنسیت از جمله بارداری و مسائل مربوط به زندگی اصلاً سرکار نمی آیند و شاید یکی از مشکلات در پرستاری این است که جنس رشته یک مقدار زنانه است و این جنسیت باعث شده تا بسیاری از شاغلان به خانه هایشان بروند.

وی افزود: پایین بودن حقوق و دریافتی ها در رشته پرستاری نیز باعث شده که به میزان لازم جاذبه برای جذب آقایان به این رشته وجود نداشته باشد لذا ما با ایجاد دانشکده های خصوصی با نظارت دقیق و تحت نظر دانشگاه و با هدایت اساتید بالاتر از دانشیار می توانیم ظرف دو سال مشکل کمبود پرستار را در کشور حل کنیم.

با تربیت 400 هزار پرستار ظرف دو سال مشکل کمبود نیرو را حل می کنیم

دالوندی یادآور شد: البته ما پرستار 4 ساله آموزش می دهیم ولی با توجه به اینکه دانشجویان پرستاری در همان سالهای اول و دوم تحصیل قادر به ارائه خدمات به بیماران هستند، این امکان وجود دارد که ظرف دو سال کمبود نیروی پرستار را در کشور جبران کرد.

وی ادامه داد: البته این امر به نفع خود دانشجویان نیز هست زیرا علاوه بر ارائه کار می توانند زیر نظر مربیان آموزش داده شوند و در حقیقت این همان طرح بکارگیری دانشجویان است که طی سالهای اخیر مطرح شد منتهی از این طریق این اتفاق در حجم بالاتری قابل انجام است و این امکان را به دانشجویان ما می دهد که زودتر به سرکار بیایند و هرز نروند و از آنها استفاده شود.

تشکیل هلدینگ بزرگ سلامت برای خدمات رفاهی به پرستاران

عضو منتخب چهارمین دوره شورای عالی نظام پرستاری گفت: یعنی به این طریق 400 هزار نیروی مورد نیاز را می توان در ظرف کوتاهی از طریق سیستم مذکور تربیت کرد و مشکل کمبود پرستار را به طور کامل حل کرد و این موضوع نیز از برنامه های ماست که به دنبالش هستیم.

وی افزود: پرداختن به بحث هلدینگ نیز که می تواند بسیاری از کارکردهای مالی، رفاهی، تعاونی ها و حتی بحث خدماتی و بیمه تکمیلی پرستاران را زیر پوشش بگیرد نیز از دیگر پیشنهاد ها و برنامه های ما در آینده است که امید است با کمک وزارت بهداشت و بانک مرکزی و حتی فاینانس هایی که می توانیم بگیریم، هلدینگ مراقبت کشور را به عنوان هلدینگ بزرگ سلامت مطرح کنیم.

دالوندی یادآور شد: البته این طرح، پیشنهادی است که من می دهم و هنوز پخته نیست و نیاز به کار دارد و امید است که از این طریق نیز بتوانیم کاری کنیم که بخشی از درآمد هلدینگ به درآمد پرستاران اضافه شود.